Psychologia jako praktyczny przejaw filozofii pozwala zrozumieć człowieka. Daje możliwość racjonalizacji tego, co nazywamy behawioryzmem. Zestawu uniwersalnych zasad, jakimi się kieruje jednostka. Wysoce trafne jest zastosowanie wiedzy do ocen sytuacji i ludzi w przestrzeni szeroko pojętego biznesu. Dziś chcemy się odnieść do pewnej obserwacji będącej częścią składową większej teorii. Wątek dotyczy podejmowania decyzji zakupowych stymulowanych między innymi zasadą wzajemności. Rzecz dotyczy gadżetów reklamowych.
Przytoczona już wcześniej zasada wzajemności
Zachowaniem naturalnym dla ludzi jest potrzeba zrewanżowania się za to, co otrzymali. Zasada wzajemności jest jedną z silniejszych operujących na uwarunkowaniach społecznych wyrosłych i utrwalonych na przestrzeni setek tysięcy lat kształtowania się cywilizacji i zasad społecznego współżycia. Reguła w łatwy i zdecydowany sposób wpływa na zachowanie człowieka, a także, co niezmiernie ważne dla branży marketingowej na podejmowane decyzje w sprawie nabywania nowych towarów i usług.
Dla pełności przedstawienia należy dodać, że w ogólnie pojętych negocjacjach rozpatrywana funkcja ma wydźwięk manipulacji, co stawia ją w szeregu metod wręcz czarodziejskich. Tak nie jest, a wcześniejsze porównanie, choć trafne odnosi się raczej do sfery nieuświadomienia pobudek, jakimi kierują się ludzie w swoim życiu.
Gadżety reklamowe wplatają się gładko w nurt ideologiczny zasady. Obdarowany czuje się zobowiązany. Działanie nie ma nic ze znamion wcześniej zaakcentowanej magii. Więcej, jest całkiem transparentne. W tym tkwi jego siła. Obdarowanie drugiej strony zawiera deklarację bezinteresowności. Potencjalny obdarowany otrzymuje informację, że druga strona na tym etapie kontaktu nie oczekuje wzajemności.
Nie wiadomo, czy ludzka przekora, czy możliwość zamanifestowania zachowań prospołecznych wywołuje reakcję programowaną przez inicjatora akcji.
Rozdawane na targach kubki reklamowe lub długopisy z nadrukiem prowokują stale powstające i ciągłe zależności. Koneksje wspierają transakcje i wewnętrzne zaangażowanie dwustronne owocujące wymianą handlową.
Reguła konsekwencji
Konsekwencja jest fundamentalną determinantą cenioną przez członków każdego społeczeństwa. Jest ściśle połączona z jakość życia. Pozwala jednostkom wypracować nawyk, który jako gotowe narzędzie będzie wykorzystany w przyszłości.
Konsekwencja w działaniu powinna być szeroko stosowana w kontaktach z potencjalnymi i rzeczywistymi kontrahentami. Przykładem może być przekazanie upominku z logo obarczone warunkiem wykonania jednej z akcji zaplanowanej przez twórców kampanii reklamowej (może to być np. odwiedzenie strony www lub wypełnienie ankiety). Reguła konsekwencji nie jest samodzielnym bytem i dlatego w tym przypadku zadziała ze zdwojoną siłą podparta zasadą wzajemności.
Dowód słuszności
Wypracowane i utrwalone, a także zmieniające się zasady współistnienia społeczeństw mówią o tym, co jest akceptowane, a co jest naganne. Etos informuje o tym jasno, po części przy pomocy bieżącego prawodawstwa, a po części przez ugruntowane nawyki tradycyjne i mentalność obywateli.
Firmy w swoich działaniach podpierają się regułą społecznego dowodu słuszności i konstruując założenia kampanii, aranżują sytuacje, w których główną rolę grają np. gadżety z nadrukiem. Informacja, choć nie wprost, głosi, że kto kiedykolwiek otrzymał upominek, powinien, bo tak wypada, dokonać zakupu. Wszelkiego rodzaju ogólnie przyjęte zwyczaje i rytuały mają niewyczerpany potencjał sprawczy, a długopisy reklamowe z nadrukiem mogą być najcelniejszą inwestycją. Wszyscy, którzy wykorzystują je w sposób przyjęty przez społeczny uzus, odnoszą korzyści i sukcesy. W innych wypadkach sprawy mają dość szybki bieg i kończą się przed sądem.
Aksjomat — lubię to!
Powiedział to z pewnością ktoś mądry i znający życie — to lubisz, co znasz i często widujesz. Zasadę z powodzeniem stosuje kilka platform społecznościowych, w których polubienie powoduje zaproszenie do grona znajomych lub pokazywanie się klipu w propozycjach do wyświetlenia.
Rzadko oczywiście znamy osobiście sprzedawców. No może tych ze sklepów osiedlowych. Jednak tu w sukurs przychodzi obycie z wizerunkiem marki i produktu. Hiperpozytywną sytuacją jest polecenie od znajomego. Może zdziałać cuda i ma moc wielokrotnie przewyższająca ekspertyzy największych autorytetów w branży (ich przecież zna mało kto).
Przywiązanie do marki i pozytywnych doświadczeń z nią związanych, a także nienachalna stymulacja jest kluczem do sukcesu.
Wielu narzędzi miękkiej perswazji dostarcza kontent marketing, stosowany w przestrzeni wirtualnej.
Autorytety wytyczają drogę
Młodzież prawem natury zawsze dąży do uzyskania jak największej autonomii i wyrywa się spod wpływu autorytetów. Do czasu kiedy osiągnie wiek „męski” i zrozumie zależności w tej materii.
Proces podporządkowania autorytetom wspomaga akt sprawowania władzy i jest automatycznym mechanizmem każdego społeczeństwa. Tezą wyjściową jest przeświadczenie, że autorytety promowane są mądrzejsze od krzewicieli tej idei.
Znajdujące się w łańcuchu decyzyjnym gadżety reklamowe koegzystują z wieloma jego elementami. Górowanie autorytetów nad podległą masą wytwarza sporą presję, która jest w naturalny sposób przyjmowana przez uczestników gry i zdejmuje z nich w ich odczuciu część ciężaru podejmowanej decyzji. Podjęcie działania następuje niejako odruchowo.
Upominki, szczególnie te „z wyższej półki” budują autorytet kupca, którego klient ocenia według szablonu odkrytego przez naukowców psychologów. Otóż zestaw probierczy zawiera zazwyczaj trzy punkty. Dwa z nich można ocenić organoleptycznie. Jest to strój i samochód. Trzeci — tytuł — otrzymuje zainteresowany w podczas rytuału poznawania się i przedstawiania.
Sprytna reguła niedostępności – koszulki z nadrukiem lub smycze z nadrukiem tylko dla wybranych.
Często przez firmy kreowane jest wrażenie niedostępności usługi lub towaru. Bywa, że jest tylko pozorne i zainscenizowane na potrzeby współpracującej z nią reklamy. Bywa też, że jest rzeczywiste. Dzieje się tak, kiedy marka podparta jest zaporową ceną na oferowany produkt. Naturalną barierą jest sytuacja finansowa nabywcy. W drugim kręgu dostępności towaru jest termin. Dzięki cenie czas oczekiwania może być odsunięty na wiele miesięcy w przyszłość. Często efekt mimowolnie osiągają firmy nieradzące sobie z terminowością dostaw. Rynek szybko jednak rozprawia się z niesolidnością. Umiejętne sterowanie ograniczaniem dostępu do korzyści lub informacji powoduje wzrost zainteresowania.
Zastosowanie w praktyce osiągnięć psychologii pozwoliły nam poznać zasady rządzące zachowaniami społecznymi dotyczącymi pobudek, dzięki którym podejmowane są decyzje zakupowe. Wspomniane gadżety reklamowe – poprawnie dobrane upominki promocyjne – mogą z całą pewnością pełnić w tym procesie bardzo ważną funkcję.