Ustawa deweloperska to popularnie używane określenie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, która została wprowadzona w życie w kwietniu 2012 roku. Czyje prawa chroni i w jakim celu została wprowadzona?
Czym jest ustawa deweloperska?
Jak dowiadujemy się z bloga prawniczego Legalna Budowa, ustawa popularnie nazywana ustawą deweloperską to tak naprawdę ustawa z dnia 16 września 2011 roku o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Weszła ona w życie w dniu 29 kwietnia 2012 r. Została uchwalona w reakcji na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 sierpnia 2010 r. w którym nakazano wprowadzenie szczególnej ochrony praw nabywców mieszkań.
Ustawa ta po raz pierwszy zdefiniowała pojęcie umowy deweloperskiej, która do kwietnia 2012 roku była umową niezdefiniowaną w prawie i w związku z tym przybierała różne formy oraz różną treść w zależności od układającego ją dewelopera. Formy te nie zawsze gwarantowały stuprocentowe bezpieczeństwo transakcji drugiej stronie umowy, czyli nabywcy. Zdarzało się bowiem, że umowy deweloperskie były zawierane w formie umowy przedwstępnej, która miała zobowiązywać strony do zawarcia umowy przeniesienia własności nieruchomości w momencie jej powstania z właściciela gruntu, czyli dewelopera, na określonego w umowie nabywcę. Umowy takie często jednak nie były poświadczane w formie aktu notarialnego, a deweloperzy posługiwali się własnymi wzorami umów, które utrudniały ujednolicenie sytuacji wszystkich nabywców nieruchomości deweloperskich. Przy takich umowach nabywca nie był chroniony w przypadku, gdy deweloper okazał się niewypłacalny lub ogłaszał upadłość.
Ustawę deweloperską z dnia 16 września 2011 roku wprowadzono więc głównie po to, aby uregulować zasady, na jakich zawierane są umowy deweloperskie, oraz chronić prawa nabywców w przypadku niewypłacalności dewelopera lub innych sytuacji losowych.
Kogo dotyczą zapisy ustawy deweloperskiej? Nabywca a deweloper
Wiemy już, że głównym celem ustawy deweloperskiej jest ochrona praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Według tekstu ustawy, prawna definicja nabywcy brzmi następująco: „nabywca – osoba fizyczna, która na podstawie umowy deweloperskiej uprawniona jest do przeniesienia na nią prawa, o którym mowa w art. 1, oraz zobowiązuje się do spełnienia świadczenia pieniężnego na rzecz dewelopera na poczet ceny nabycia tego prawa”. . Nabywcą w rozumieniu ustawy jest więc osoba fizyczna, czyli każdy człowiek, niezależnie od tego, czy prowadzi on własną działalność gospodarczą, czy też nie. Warunkiem udzielenia ochrony jest tylko to, by osoba fizyczna nabyła lokal lub budynek mieszkalny od dewelopera. Nie ma również znaczenia cel takiego nabycia – może być to lokal przeznaczony na cele mieszkalne lub na wynajem czy też na sprzedaż.